Pułapki cywilizacji  i postępu  w dzisiejszym świecie. 

To zdarzyło się naprawdę, w Wielkiej Brytanii,  dotyczy  wielu ludzi, a  wygląda jak fantastyczna historia wymyślona na since-fiction. 

Zacznijmy od początku. 

Usługi pocztowe w UK są instytucją państwową  i  jako ministerstwo podlegają władzy państwowej.  Poszczególne jednak  biura  poczty w miasteczkach i wsiach brytyjskich są  obsługiwane przez ajentów, którzy  dzierżawią  biuro i  robią usługi dla lokalnej  społeczności. Liczba takich biur ajencyjnych jest liczona w tysiącach.

Taki urząd pocztowy  jest połączony ze sklepem, łączy w sobie wiele funkcji: podstawa to oczywiście, listy, paczki, przekazy pieniężne, ale również sprzedaż znaczków, kopert, pocztówek, sprzedaż prasy, drobnych pamiątek, zabawek i  ... bardzo ważną funkcję jaką są usługi  bankowe, czyli taka kasa oszczędności dla lokalnej społeczności.   

Nad prowidłowością funkcjonowania  tego wszystkiego czuwa państwowy  ministerialny urząd  pocztowy  oraz system komputerowy  Horizon IT, który jest dziełem firmy japońskiej Fujitsu. Poszczególni ajenci wprowadzają  dane  liczbowe z działalności  handlowej i obrotów pieniężnych  ajencji  do komputerów i system komputerowy bilansuje,  wykazując  saldo pieniężne  jakie ta działalność powoduje. 

⦁    Od roku 1999 zaczęły pojawiać informacje wykazujące powstające nieprawidłowości w działalności poszczególnych ajentów. System wykazywał  powstające braki w poszczególnych ajencjach. W latach 1999–2015 ponad 900 ajentów  pocztowych  zostało skazanych za kradzież, oszustwo i fałszywe księgowanie na podstawie  danych programu Horizon, przy czym około 700 z tych postępowań zostało wszczętych przez Urząd Pocztowy  państwa.

⦁   Szeregu  ajentom  pocztowym  postawiono zarzuty, chociaż ich  nie skazano, zmuszono do pokrycia niedoborów  wykazanych przez system Horizon,  co dokonali z własnych pieniędzy lub rozwiązano z nimi umowy.
Braki bywały bardzo duże, wynoszącze  wiele tysięcy funtów. Powstawały tragiczne sytuacje, ludzie wydawali  swoje oszczędności na pokrycie strat, zadłużali  się, a nawet  sprzedawali  domy. Wiadomo, że conajmniej cztery osoby popełniły samobójstwa.
.⦁ Chociaż wielu ajentów poczty zgłaszało problemy z nowym oprogramowaniem, a Fujitsu zdawało sobie sprawę, że Horizon zawiera błędy oprogramowania już w 1999 r., Ministerstwo Poczty upierało się, że Horizon jest solidny i nie ujawniano  wiedzy o błędach systemu w odbywających się sprawach karnych i cywilnych.

⦁ W 2009 roku Computer Weekly opublikował historię o problemach z Horizonem, a jeden z ajentów  pocztowych,  Alan Bates,  założył stowarzyszenie Justice for Subpostmasters Alliance (JFSA)  (Zjednoczenie- Sprawiedliwość dla Ajentów  Pocztowych ) .

W 2012 r. pod naciskiem działaczy i parlamentarzystów Urząd Pocztowy wyznaczył biegłych księgowych z firmy Second Sight do przeprowadzenia śledztwa w sprawie systemu komputerowego - Horizon. W czasie sledztwa ujawniono, że można do systemu wprowadzić  zmiany  w  danych komputerowych w dowolnych miejscach, posługując się kodem dowolnego ajenta. Pracownicy obsługujący system przyznali, że takich zmian dokonywano.

⦁  W czasie rozprawy  strona rządowa przegrywając oskarżyła sędziego o  stronniczość.  W końcu wspólnie z Second Sight i JFSA uruchomiła program mediacji dla ajentów pocztowych, ale zakończył go po osiemnastu miesiącach.

⦁ W 2017 r. 555 zastępców poczty pod przewodnictwem Batesa wniosło pozew grupowy przeciwko Urzędowi Ministerstwa Pocztowego  do Wysokiego Trybunału. W 2019 r. sędzia orzekł, że umowy Poczty z podwykonawcami są nieuczciwe, a Horyzont „zawiera błędy, błędy i braki”. Sprawa została rozstrzygnięta na kwotę 58 milionów funtów, co pozostawiło powodom jedynie 12 milionów funtów po odliczeniu kosztów prawnych.

⦁ Orzeczenia sędziego w tej sprawie umożliwiły również  ajentom poczty podważanie wydanych przez sąd wyroków skazujących, a w 2020 r. doprowadziły do ​​wszczęcia przez rząd niezależnego śledztwa w sprawie skandalu. W następnym roku zostało to przekształcone w ustawowe dochodzenie publiczne. Od kwietnia 2024 r. trwa dochodzenie publiczne.

⦁ Od grudnia 2020 r. sądy zaczęły uchylać wyroki skazujące. Do lutego 2024 r. 100 wyroków wydanych dla ajentów pocztowych  zostało uchylonych. Osoby niesłusznie skazane kwalifikowały się do odszkodowania, podobnie jak ponad 2750 ajentów poczty, których dotknął skandal i którzy pokryli koszty  wykazane  przez komputer, ale nie zostali skazani. Oczekuje się, że ostateczny koszt odszkodowania przekroczy 1 miliard funtów.

⦁ W styczniu 2024 r. W  TV wyemitowano czteroczęściowy dramat telewizyjny Mr Bates vs The Post Office, po czym skandal stał się głównym tematem wiadomości i problemem politycznym. Trzy miesiące później rząd przedstawił parlamentowi ustawę o wykroczeniach dotyczących poczty (komputerowego systemu Horyzon), mającą na celu zapewnienie całkowitego uniewinnienia wszystkich skazanych ajentów biur pocztowych.

⦁ Działalność ajencji pocztowych wypracowała zysk dla  najwyższych wladz rządowych branży pocztowej i z tej okazji oni dostali wysokie premie. Niestety skutkiem  kosztów rozpraw sądowych, oraz wyroków,  część tych zysków musieli oddać  ajentom. 

Redaktor biznesowy BBC Simon Jack w dniu 12 stycznia 2024 r. poinformował, że Urząd Ministerialny Poczty  zapłacił zaniżkę podatku o ponad 100 mln funtów, ponieważ  ze swoich zysków pokrywał płatności na rzecz ofiar skandalu systemu komputerowego - Horizon. Ekspert podatkowy Dan Neidle utrzymywał, że ubieganie się o ulgę podatkową z tytułu odszkodowań wypłaconych ofiarom skandalu może stanowić naruszenie prawa, może również oznaczać, że firmie grozi niewypłacalność, oraz to, że  kadra kierownicza wyższego szczebla mogła otrzymać zawyżone wynagrodzenie.  Okazuje się, że Rządowy Urząd Pocztowy nie ma obecnie wystarczających środków pieniędzy na zapłacenie  podatku w wysokości 100 milionów funtów i właściwie staje się technicznie niewypłacalny.

Kończąc, należy pamiętać, że żaden rząd na świecie nie produkuje wartości dodanej. Tak więc wszystkie koszty  związane z tą sprawą są czerpane  ze społeczeństwa  i  pochodzą z różnych podatków. Niewypłacalność rządowa Urzędu Pocztowego, koszty rozpraw sądowych, koszty odszkodowań - też zapłacą  podatnicy.

Na podstawie: https://www.imdb.com/title/tt27867155/

https://en.wikipedia.org/wiki/British_Post_Office_scandal#:~:text=In%202019%2C%20the%20judge%20ruled,12%20million%20after%20legal%20costs.